Ο ιατρικός βελονισμός αναφέρεται στην εφαρμογή του βελονισμού, ως αυτόνομη ή συμπληρωματική θεραπεία, σύμφωνα με την δυτική ιατρική σκέψη από ιατρούς, ειδικά εκπαιδευμένους. Η επιλογή των περιστατικών γίνεται σύμφωνα με οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Ο σχεδιασμός των θεραπευτικών πρωτοκόλλων είναι αποτέλεσμα συνδυασμού συγκεκριμένων οδηγιών με βάση πολλών ιατρικών εργασιών και της εμπειρίας του θεράποντα ιατρού. Η κάθε θεραπεία εξατομικεύεται αφού σχεδιάζεται σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά και τη βαρύτητα της ασθένειας – διαταραχής.

Τοποθετούνται πολύ λεπτές βελόνες, μιας χρήσεως, οι οποίες δεν περιέχουν κάποια φαρμακευτική ουσία, σε ειδικές περιοχές του σώματος ανάλογα με την περίπτωση, στις οποίες και παραμένουν για 15 – 20 λεπτά περίπου.

Ένα θεραπευτικό πρωτόκολλο αφορά την επιλογή των σημείων όπου τοποθετούνται οι βελόνες, τον χρόνο παραμονής τους στο σώμα, τον αριθμό των συνεδριών, τη συχνότητα, τη χρήση ηλεκτρικής διέγερσης μέσω του ηλεκτροβελονισμού κ.α.

Συνήθως χρειάζονται από 6 έως 15 συνεδρίες ανάλογα με την κάθε περίπτωση, με συχνότητα 2 φορές / εβδομάδα. Ο βελονισμός έχει αθροιστική δράση για αυτό και τα αποτελέσματα του αξιολογούνται συνήθως μετά την 4^η – 6^η συνεδρία.

Αναλυτικότερα oι κυριότερες δράσεις του βελονισμού είναι οι ακόλουθες :

• αγγειοβελτιωτική ρυθμίζοντας την κυκλοφορία του αίματος και εξασφαλίζοντας και την καλή τροφικότητα των οργάνων
• μυοχαλαρωτική , μειώνοντας την τονικότητα των μυικών ινών
• αναλγητική μέσω παραγωγής συγκεκριμένων νευροδιαβιβαστών (ενδορφίνες, εγκεφαλίνες, δυνορφίνες, κατεκολαμίνες)
• αγχολυτική και αντικαταθλιπτική μέσω της δράσης του στο μεταιχμιακό σύστημα, στο φλοιό του εγκεφάλου και της γενικότερης ρυθμιστικής του δράσης λόγω της παραγωγής πολλών νευροδιαβιβαστών (ενδορφίνες, σεροτονίνη, GABA κ.α.) που αφορούν νοητικές λειτουργίες
• αντιφλεγμονώδη μέσω της παραγωγής αντιφλεγμονωδών ουσιών
• ρυθμιστική του ανοσοποιητικού συστήματος και του ενδοκρινικού συστήματος (ομοιόσταση) μέσω της δράσης του στο νευρο – ενδόκρινο – ανοσολογικό άξονα

Οι παραπάνω δράσεις του βελονισμού λοιπόν, εξασφαλίζουν ένα σημαντικό αναλγητικό και θεραπευτικό αποτέλεσμα για πολλές ασθένειες και διαταραχές. Χρειάζεται όμως μια προσεκτική λήψη ιστορικού και αξιολόγηση της κάθε περίπτωσης από τον θεράποντα ιατρό για την σωστή επιλογή των περιστατικών που χρήζουν θεραπεία με βελονισμό.